Radioterapia uszkadza i niszczy komórki nowotworowe. Leczenie promieniami można stosować na jeden z dwóch sposobów: zewnętrznie lub wewnętrznie (brachyterapia). Komórki raka stercza są na ogół wrażliwe na promieniowanie. Dzięki znaczącemu postępowi w rozwoju technik radioterapii stała się ona skuteczną metodą leczenia miejscowo zaawansowanego raka stercza. Lekarz może również zaproponować radioterapię jako dodatkowe leczenie po zabiegu radykalnej prostatektomii.
Aby poprawić skuteczność leczenia, lekarz może także zalecić połączenie radioterapii z terapią hormonalną. Takie połączenie nazywa się fachowo leczeniem skojarzonym raka prostaty. Hormonoterapia na ogół trwa 2–3 lata.
Na czym polega radioterapia?
Celem radioterapii jest zniszczenie komórek nowotworowych. Ponieważ promieniowanie może również niszczyć zdrowe komórki innych narządów, np. pęcherza moczowego, bardzo ważne jest, aby strumień promieni był skoncentrowany głównie na komórkach nowotworowych i jak najmniej uszkadzał okoliczne tkanki. Postępy w dziedzinie radioterapii zwiększyły precyzję koncentracji promieni i pozwoliły na używanie wyższych dawek promieniowania przy mniejszej ilości efektów ubocznych.
Jeden standardowy cykl radioterapii z pól zewnętrznych (ryc. 1) trwa około osiem tygodni. Seanse odbywają się pięć dni w tygodniu. Dziennie otrzymuje się jedną dawkę promieniowania. Zabieg trwa każdorazowo około dwudziestu minut, a pacjent nie musi być przyjmowany do oddziału szpitalnego w celu jego wykonania.
Przed rozpoczęciem cyklu radioterapii przeprowadza się tomografię komputerową. Badanie to wykonuje się, aby określić obszary, które powinny zostać napromienione oraz oznaczyć okoliczne tkanki, których napromieniania należy uniknąć. W ostatnich latach radioterapia wspomagana badaniami obrazowymi stała się szerzej dostępna. W tego typu zabiegach wykwalifikowani radioterapeuci, za pomocą zdjęć rentgenowskich lub tomografii komputerowej, lokalizują konkretny odcinek dolnych dróg moczowych, który powinien zostać niezwykle precyzyjnie napromieniony.
Inną formą radioterapii jest brachyterapia. W tym rodzaju leczenia źródło promieniowania jest wszczepiane bezpośrednio do prostaty (ryc. 2). Brachyterapia jako jedyna metoda terapeutyczna nie jest polecana w leczeniu miejscowo zaawansowanych guzów gruczołu krokowego. Na ogół stosuje się ją w kombinacji z radioterapią z pól zewnętrznych.
Jak należy przygotować się do zabiegu?
Lekarz szczegółowo poinstruuje pacjenta, jak powinien przygotować się do zabiegu. Pacjent otrzymuje specjalny terminarz uwzględniający spożywanie pokarmów i płynów przed każdym zabiegiem, aby za każdym razem pęcherz moczowy był prawidłowo wypełniony, a bańka odbytnicy pusta. Jeśli pacjent przyjmuje na stałe leki, powinien ten fakt zgłosić lekarzowi i omówić z nim dalsze postępowanie. Zazwyczaj nie ma potrzeby odstawiania leków przed rozpoczęciem radioterapii.
Jakie są skutki uboczne zabiegu?
Do częstych działań niepożądanych należą: uczucie pieczenia podczas oddawania moczu, częstomocz i podrażnienie odbytu. Dzieje się tak, ponieważ narządy leżące w okolicy prostaty, głównie odbytnica i pęcherz moczowy, również otrzymują pewną dawkę promieniowania. Na ogół dolegliwości te pojawiają się w połowie cyklu leczenia i zanikają po kilku miesiącach od zakończenia terapii.
Częstym skutkiem ubocznym jest także krwawienie z pęcherza moczowego i odbytnicy, nawet kilka lat po zabiegu. Mogą także wystąpić objawy ze strony dolnych dróg moczowych lub zaburzenia erekcji.
Uciążliwość skutków ubocznych terapii hormonalnej oraz czas ich wystąpienia zależy od konkretnego pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia oraz typu radioterapii, któremu jest poddany.
Leczenie dodatkowe po radioterapii
I am text block. Click edit button to chJeśli w okresie obserwacji stężenie PSA nie obniżyło się do odpowiedniego poziomu, który świadczy o całkowitym usunięciu choroby, może być konieczne zastosowanie leczenia uzupełniającego po to, aby usunąć pozostałe komórki nowotworowe. Do typowych opcji terapeutycznych należą:
- ratująca radykalna prostatektomia,
- ratująca brachyterapia,
- ratująca terapia hormonalna.ange this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Jak będą wyglądały wizyty kontrolne?
Po zakończeniu pełnego cyklu radioterapii lekarz układa plan regularnych wizyt kontrolnych. Standardowo wizyty kontrolne odbywają się przez co najmniej pięć lat. Podczas każdej wizyty sprawdza się poziom antygenu swoistego dla stercza (PSA) we krwi. W niektórych przypadkach niezbędne jest badanie palcem przez kiszkę stolcową (badanie per rectum). Wizyty kontrolne są bardzo ważne, gdyż dzięki nim lekarz może monitorować, w jaki sposób przebiega zdrowienie po terapii oraz sprawdzić ogólny stan zdrowia pacjenta. Umożliwiają one także wykrycie ewentualnego nawrotu choroby.
