Klasyfikacja
Nowotwory gruczołu krokowego klasyfikuje się według stopnia zaawansowania i agresywności komórek nowotworowych. Te dwa elementy stanowią podstawę do wyboru odpowiedniej dla pacjenta ścieżki terapeutycznej.
Aby lepiej ocenić sytuację zdrowotną pacjenta, lekarz zleca serię badań. Do ustalenia stopnia zaawansowania choroby wykonuje się badanie fizykalne oraz badania obrazowe. Raka gruczołu krokowego klasyfikuje się według oceny rozwoju nowotworu oraz tego, czy rozprzestrzenił się do otaczających węzłów chłonnych bądź innych narządów.
Stopień zaawansowania raka stercza wyznacza się na podstawie klasyfikacji TNM. Urolog bierze pod uwagę wielkość i inwazyjność nowotworu (T) oraz precyzuje, jak bardzo jest zaawansowany, przydzielając go do jednego z czterech stopni. W zależności od rozmiaru guza lekarz różnicuje stopień na podstopnie a, b lub c.
Ocenia się również stan zajęcia węzłów chłonnych (N) oraz stan przerzutów (M). Rak gruczołu krokowego przeważnie daje przerzuty do kości, najczęściej do kręgosłupa, a w następnej kolejności do płuc, wątroby i mózgu. Na rycinach 2–6 przedstawiono różne stopnie zaawansowania choroby.
Drugim elementem klasyfikacji jest skala Gleasona. Służy ona do określenia stopnia agresywności nowotworu. Patomorfolog bada tkankę z biopsji i nadaje jej odpowiedni stopień. Na podstawie struktury komórek rakowych patomorfolog może ocenić, jak szybko one rosną.
Skala Gleasona
- Wynik w skali Gleasona zawiera się w przedziale od 6 do 10. Nowotwory z większym wynikiem są bardziej agresywne i trudniejsze w leczeniu.
- Wynik określa się na podstawie struktury komórek nowotworowych. Każdemu typowi komórek nowotworowych przypisuje się stopień od 1 do 5. Patomorfolog następnie dodaje wartości dwóch struktur, które w próbkach tkankowych występują najliczniej.
- Na przykład dominujący układ otrzymuje wynik 3, a drugi co do częstości 4. W tym przypadku wynik w skali Gleasona wynosi 3 + 4 = 7.
- W celu oceny stratyfikacji ryzyka choroby klasyfikację nowotworu zestawia się z wiekiem pacjenta, wywiadem chorobowym i rodzinnym oraz ogólnym stanem zdrowia.
Należy pamiętać, że ostateczna ocena zaawansowania choroby nowotworowej jest możliwa jedynie po zabiegu operacyjnym usunięcia całego gruczołu krokowego.
Stratyfikacji ryzyka
W celu oceny stratyfikacji ryzyka choroby klasyfikację nowotworu zestawia się z wiekiem pacjenta, wywiadem chorobowym i rodzinnym oraz ogólnym stanem zdrowia.
Należy pamiętać, że ostateczna ocena zaawansowania choroby nowotworowej jest możliwa jedynie po zabiegu operacyjnym usunięcia całego gruczołu krokowego.
Zespół multidyscyplinarny
- urolog: lekarz specjalizujący się w leczeniu chorób układu moczowego i męskich narządów płciowych
- onkolog: lekarz specjalizujący się we wszystkich typach nowotworów i ich leczeniu farmakologicznym
- uroonkolog: onkolog specjalizujący się w leczeniu onkologicznym nowotworów układu moczowo-płciowego (pęcherza moczowego, nerki, gruczołu krokowego, jąder)
- radioterapeuta: lekarz specjalista w dziedzinie radioterapii wykorzystywanej w celu leczenia nowotworów
- patomorfolog (patolog): lekarz badający narządy, tkanki i płyny ustrojowe w poszukiwaniu zmian chorobowych. Pełni podstawową funkcję w diagnozowaniu i ocenie stopnia zaawansowania choroby nowotworowej.
- radiolog: lekarz specjalizujący się w technikach obrazowania medycznego. Analiza wyników badania rentgenowskiego, ultrasonografii, tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego i badań innymi metodami umożliwia mu rozpoznanie i monitorowanie przebiegu choroby.
