Badanie PSA
Jednym z najczęściej używanych narzędzi do rozpoznawania chorób gruczołu krokowego jest badanie krwi, w którym oznacza się stężenie swoistego antygenu sterczowego (PSA). Zbyt wysoki poziom PSA wskazuje na zaburzenia w obrębie narządu. Przyczyną może być nowotwór gruczołu krokowego, ale także jego infekcja bądź też łagodne powiększenie.
Badaniem rectum
Aby ocenić wielkości, kształt oraz konsystencję stercza, lekarz wykonuje badanie palcem przez kiszkę stolcową (ryc.1), fachowo nazywane badaniem per rectum.
Obrazowanie
W niektórych przypadkach lekarz może dodatkowo zalecić wykonanie badań obrazowych dolnych dróg moczowych, np. ultrasonografię (USG), tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (MRI) lub scyntygrafię kości.
Żadne z tych badań nie jest w stanie jednoznacznie potwierdzić raka gruczołu krokowego. Aby oszacować ryzyko wystąpienia nowotworu, lekarz zestawia wyniki badań pacjenta z jego wiekiem oraz wywiadem rodzinnym.
Biopsja
W przypadku wysokiego ryzyka może się okazać konieczne wykonanie biopsji stercza, aby potwierdzić bądź wykluczyć obecności nowotworu. Podczas biopsji pobiera się od 8 do 12 próbek tkanki gruczołu krokowego. Przed badaniem pacjent powinien powiadomić lekarza o przyjmowanych lekach przeciwkrzepliwych, które w stosownych przypadkach zgodnie z zaleceniami lekarza należy odstawić. Przed biopsją lekarz zleca zażywanie antybiotyków oraz oczyszczenie przewodu pokarmowego, aby zapobiec infekcji.
Pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe. Następnie lekarz wprowadza do odbytnicy igłę, którą będzie trafiał w prostatę. Dzięki temu uzyska wycinki z różnych części gruczołu krokowego. Jeżeli pacjent miał wykonywane wcześniej badania obrazowe, ich wyniki mogą zostać wykorzystane w celu nakierowania biopsji na konkretne podejrzane obszary. Wycinki są następnie przesyłane do patomorfologa, który wykonuje analizę histopatologiczną determinującą przyszłe leczenie.
Po biopsji stercza może pojawić się krew w moczu i w nasieniu. Jeżeli u pacjenta wystąpi gorączka, powinien on natychmiast zgłosić się do lekarza.
Biopsja stercza jest wiarygodną metodą diagnostyczną. Igła może jednak nie trafić w nowotwór istniejący w obrębie gruczołu krokowego.
