Nowotwory nerek mogą rozsiewać się do innych narządów lub poza regionalnych (odległych) węzłów chłonnych. Stan taki nazywamy uogólnioną chorobą nowotworową. Guz nerki określany jest wówczas jako guz (nowotwór pierwotny, a zmiany w innych narządach są nazywane przerzutami. Onkolog może zalecić operację chirurgiczną, zwykle w połączeniu z terapią antyangiogenną, rodzajem terapii celowanej. W rzadkich przypadkach stosuje się immunoterapię. Inną opcją leczenia przerzutów jest radioterapia.
Rozsiana choroba nowotworowa jest zasadniczo nieuleczalna. Postępowanie terapeutyczne ma na celu zmniejszenie wielkości guza pierwotnego oraz przerzutów – daje to pacjentowi szansę dłuższego przeżycia i łagodzi dolegliwości.
W tym dziale opisano różne procedury, które należy omówić z lekarzem prowadzącym, gdyż są to informacje o charakterze ogólnym.
Trzeba również mieć na uwadze, że w różnych krajach istnieją różne systemy opieki zdrowotnej.
Czym jest rak nerki z przerzutami?
Jeśli dochodzi do rozsiewu raka nerki, przerzutuje on najczęściej do płuc, kości, odległych węzłów chłonnych i/lub do mózgu (ryc. 1). Przerzuty mogą być widoczne w tomografii komputerowej wykonanej już na samym początku diagnostyki albo później, w trakcie odbywania wizyt kontrolnych po zabiegu.
Choroba przerzutowa może przebiegać bezobjawowo lub powodować różne dolegliwości, umożliwiające jej wykrycie, w zależności od tego, który obszar organizmu został zaatakowany. Najczęstsze objawy to przewlekły kaszel w przypadku przerzutu do płuc, czy ból kości w sytuacji zamian przerzutowych do kości.
Metody leczenia
Przy rozsianym raku nerki zalecane jest chirurgiczne usunięcie tego narządu celem zmniejszenia masy guza i złagodzenia objawów choroby. Taki zabieg nazywa się nefrektomią cytoredukcyjną i jest możliwy tylko wtedy, gdy zdrowie pacjenta pozwala na jego wykonanie. Wykonanie takiego zabiegu może przedłużyć życie chorego i uśmierzy część dolegliwości.
Gdy guzy przerzutowe sprawiają wiele bólu lub powodują inne niedogodności, lekarz może zaproponować kolejny zabieg – pod warunkiem że guzy te są możliwe do usunięcia i organizm pacjenta jest w stanie znieść poważną operację chirurgiczną.
Jeśli guz pierwotny nie jest zbyt duży lub druga nerka nie funkcjonuje poprawnie, lekarz może zalecić częściową nefrektomię cytoredukcyjną, podczas której pozostawia się jak najwięcej zdrowej tkanki nerkowej.
Przy uogólnionej chorobie nowotworowej najczęściej łączy się operację z terapią lekową. Dla raka nerki istnieje kilka jej rodzajów:
- terapia antyangiogenna (często opisowo nazywana terapią celowaną)
- immunoterapia
- chemioterapia, w skojarzeniu z immunoterapią
Najczęściej stosowana jest terapia antyangiogenna.
Celem przedoperacyjnego leczenia farmakologicznego jest zmniejszenie rozmiarów guza, by ułatwić jego usunięcie. Czasami celem takiego leczenia jest sprawdzenie, czy i jak nowotwór na nią reaguje. Jeśli wyniki są satysfakcjonujące, jest ona kontynuowana po zabiegu. Zdarza się też, że onkolog rozpocznie leczenie farmakologiczne dopiero po operacji.
Jeżeli procedura chirurgiczna nie jest możliwa, terapia farmakologiczna rozpocznie się od razu. Leki te wpływają na mechanizm wzrostu komórek nowotworowych. Na ogół stosuje się terapię antyangiogenną, rzadziej immunoterapię. Terapia lekowa zwykle łagodzi dolegliwości oraz redukuje wielkość guza pierwotnego i przerzutów.
Jeśli pomimo operacji i/lub farmakoterapii zmiany przerzutowe nadal wywołują dolegliwości, pomocna może okazać się radioterapia.
Przy planowaniu ścieżki leczenia należy omówić z lekarzem następujące zagadnienia:
- dotychczasową historię swojego zdrowia
- stan czynnościowy nerek
- występowanie nowotworu w jednej lub w obu nerkach
- miejsca pojawienia się przerzutów
- metody leczenia dostępne w danym szpitalu
- doświadczenie lekarza w zalecanej metodzie leczenia
- osobiste preferencje chorego
- wsparcie podczas leczenia i po jego zakończeniu
Opieka paliatywna w raku nerki
Przy raku nerki wyzdrowienie jest czasem niemożliwe. Gdy dotychczasowa terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów, lekarz może zaproponować opiekę paliatywną, której celem jest łagodzenie dolegliwości i poprawa jakości życia chorego.
