W metodzie tej wykorzystuje się aparat który kruszy złogi za pomocą generowanej na zewnątrz organizmu fali uderzeniowej. Wycelowana w kamień fala uderzeniowa (krótki impuls wysokoenergetycznych fal dźwiękowych) przechodzi przez skórę, a złóg absorbuje zawartą w niej energię. W wyniku tego kamień rozpada się na małe fragmenty, które następnie są wydalane z moczem (ryc. 1).
Litotrypsja zewnatrzustrojowa fala uderzeniowa jest metodą właściwą w 90% przypadków, jednak pozytywny wynik leczenia zależy od kilku czynników, głównie właściwości kamienia i stanu zdrowia pacjenta.
Jak przeprowadza się litotrypsję zewnątrzustrojową falą uderzeniową?
Pacjent zostaje umieszczony na stole operacyjnym w taki sposób, aby jego bok opierał się o generator fali uderzeniowej (ryc. 2). Dokładne umiejscowienia kamienia ustalane jest przy pomocy USG lub RTG.
Podczas zabiegu pacjent słyszy dźwięki towarzyszące generowaniu fali uderzeniowej podobne do trzasków. Na początku fala jest słaba, potem lekarz stopniowo zwiększa jej natężenie. Nie ma potrzeby stosowania znieczulenia, lecz w celu zapewnienia pacjentowi właściwego komfortu podaje się mu leki przeciwbólowe. Zabieg SWL trwa około 45 minut.
Jeśli kamień jest dużych rozmiarów do jego całkowitego skruszenia może być konieczne przeprowadzenie serii zabiegów litotrypsja zewnatrzustrojowa fala uderzeniowa.
Kiedy litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową nie jest zalecana?
Istnieje kilka przeciwwskazań do przeprowadzenia procedury litotrypsja zewnatrzustrojowa fala uderzeniowa . Związane są one z właściwościami kamienia, a także ze stanem zdrowia pacjenta.
Litotrypsja zewnatrzustrojowa fala uderzeniowa nie zaleca się w przypadku:
- ciąży
- dużego ryzyka krwawienia
- niewyleczonych infekcji
- nieunormowanego nadciśnienia
- budowy ciała (otyłości) utrudniającej procedurę
- istnienia tętniaka
- anatomicznej przeszkody w drogach moczowych poniżej kamienia lub w pęcherzu
- bardzo twardego kamienia (np. kamienia cystynowego)
- braku możliwości wydalenia kamienia z powodu jego rozmiaru lub lokalizacji
Czy zabieg od razu usuwa kamień z organizmu?
Nie. Zabieg litotrypsja zewnatrzustrojowa fala uderzeniowa powoduje rozbicie kamienia na bardzo małe kawałeczki. Fragmenty te są wydalane z moczem w ciągu kilku dni lub tygodni. W celu ułatwienia tego procesu pacjent może otrzymywać leki stosowane w leczeniu zachowawczym (MET).
Jak przygotować się do zabiegu?
Na to pytanie szczegółowej odpowiedzi udzieli lekarz prowadzący. W przypadku przyjmowania leków przeciwzakrzepowych konieczne może być ich odstawienie przed zabiegiem – należy to omówić ze swoim lekarzem. Na 4 godziny przed przeprowadzeniem zabiegu litotrypsja zewnatrzustrojowa fala uderzeniowa nie wolno niczego spożywać.
Ile czasu zajmuje powrót do normalnego trybu życia po zabiegu?
Zasadniczo jest to możliwe od razu, jednak zalecany jest wypoczynek w dniu zabiegu. Ponadto, jeśli pacjent otrzymał leki przeciwbólowe lub uspokajające to nie powinien prowadzić samochodu ani innego pojazdu mechanicznego w ciągu 24 godzin po procedurze.
Jeśli nie ma dolegliwości bólowych należy przyjmować, aby wypłukać odłamki kamienia, duże ilości płynów, najlepiej ponad 2 litry wody codziennie. W razie ataku kolki nerkowej trzeba uzgodnić z lekarzem objętość wypijanych płynów. W ciągu 24 godzin po zabiegu nie wolno spożywać alkoholu.
Fragmenty kamieni należy odfiltrować z moczu w celu ich zbadania. Lekarz zaleci wizyty kontrolne przez kilka pierwszych tygodni po zabiegu.
Należy natychmiast powrócić do szpitala w przypadku:
- pojawienia się gorączki
- bólu w okolicy nerki lub boku
- krwiomoczu trwającego dłużej niż 2 dni po zabiegu
Zalety litotrypsji zewnątrzustrojową falą uderzeniową
- niskie ryzyko powikłań
- brak potrzeby znieczulenia pacjenta
Wady litotrypsji zewnątrzustrojową falą uderzeniową
- Nie usuwa kamienia – jego fragmenty są wydalane z moczem w ciągu kilku dni lub tygodni, co może spowodować kolkę nerkową
- Przy większych kamieniach pacjent może potrzebować serii zabiegów
