Radyasyon tedavisi hücrelere zarar verir, öldürür ve kanser hücrelerine saldırı için kullanılır. Eksternal (dışarıdan) radyoterapi veya brakiterapi (içerden/yakından) ile yapılabilir. Prostat kanseri hücreleri genellikle radyoterapiye yanıt verir. Radyoterapi, tekniklerindeki gelişmeler nedeniyle, lokal-ileri prostat kanseri için etkili bir tedavi yöntemi haline geldi. Doktorunuz radikal prostatektomi sonrası radyasyon tedavisini de önerebilir.
Tedavinin sonuçlarını iyileştirmek için doktorunuz radyoterapi ile birlikte hormonal terapiyi önerebilir. Bu prostat kanseri için bilinen bir kombinasyon tedavisidir. Hormonal terapinin seyri 2-3 yıl sürer.
Radyoterapi nasıl uygulanır?
Radyoterapinin amacı prostattaki kanser hücrelerini öldürmektir. Radyoterapi mesane gibi diğer organlardaki hücreleri de öldürebileceğinden, radyasyon ışınlarının, esas olarak kansere açık hücreleri hedeflemesi ve diğer dokuların zarar görmesini sınırlaması önemlidir. Radyasyon tedavisindeki gelişmeler ışınlamanın doğruluğunu artırdı ve daha az yan etki ile daha yüksek dozda radyasyon verilmesine olanak sağladı.
Standart eksternal radyoterapi kürü yaklaşık haftada 5 gün olmak üzere 8 haftada tamamlanır (Şekil 1). Günlük tek doz radyoterapi alınır. Tedavi günlük 20 dk. sürer ve hastanede kalmanız gerekmez.
Radyoterapi başlamadan önce size bilgisayarlı tomografi çektirilir. Bu, ışınlanacak alanı ve bunu çevreleyen tedavi edilmeyecek dokuyu haritalandırmak için yapılır. Son yıllarda görüntü kılavuzluğunda radyoterapi daha yaygın olarak kullanılabilir hale geldi. Bu tedavi için radyasyon onkoloğu prostata radyasyonu vermek için x-ışını veya bilgisayarlı tomografi yardımıyla prostatın tam olarak yerini saptar.
Radyasyon tedavisinin diğer bir şekli brakiterapidir. Tedavinin bu türü için, bir radyasyon kaynağı prostat içine direkt olarak yerleştirilir (Şekil 2). Brakiterapi tek başına lokal- ileri prostat kanseri tedavisinde önerilmez. Genellikle external radyoterapi ile kombine olarak kullanılır.
Bu işleme nasıl hazırlanabilirim?
Doktorunuz bu prosedüre nasıl hazırlanacağınız hakkında detaylı olarak bilgi verecektir. Her tedavi seansından önce, işlem öncesi idrar kesenizin uygun dolulukta olduğundan ve rektumun boş olduğundan emin olmak için bir yeme-içme programı alacaksınız. Herhangi bir ilaç alıyorsanız bunu doktorunuzla görüşün. Genellikle radyoterapi esnasında kullandığınız ilaçları kesmeniz gerekmez.
İşlemin yan etkileri nelerdir?
Yaygın yan etkiler idrar yaparken yanma hissi, sık idrara çıkma ve anüste tahriştir. Bunun nedeni çevre organların özellikle idrar kesesi ve rektumun da bir miktar radyasyon almasıdır. Bu bulgular genellikle tedavinin ortalarında görülür ve tedavi bitiminden birkaç ay sonra kaybolur.
Radyoterapinin yaygın bir etkisi de, tedaviden birkaç yıl sonra bile görülebilen, idrar kesesinde ve rektumda kanamadır. Alt üriner sistemle ilgili şikayetler (AÜSS) veya sertleşme problemi de yaşayabilirsiniz.
Radyoterapinin rahatsız edici yan etkileri kişiden kişiye değişir ve bu aldığınız radyoterapi tipi ve genel sağlık durumunuzla ilişkilidir.
Radyoterapinin yan etkileriyle başa çıkma konusunda daha fazla bilgi için radyasyon tedavisi için destek bölümünü okuyunuz.
Radyoterapi sonrası tedavi
Takipler sırasında PSA değerleri prostat kanserinin tamamen ortadan kalkmadığını gösterirse bütün tümör hücrelerini ortadan kaldırmak için ek tedaviye ihtiyaç duyabilirsiniz. Yaygın tedavi seçenekleri:
- Kurtarma radikal prostatektomisi
- Kurtarma brakiterapisi
- Kurtarma hormonoterapisi
Takip nasıl olacak?
Prostat kanserinde radyoterapiyi takiben doktorunuz, düzenli kontroller için sizinle bir planlama yapar. Rutin takip en az 5 yıldır. Kontrolleriniz süresince doktorunuz kan PSA düzeyinizi kontrol eder. Bazı durumlarda parmakla rektal muayene gerekebilir. Takipler, tedavi sonrası iyileşmenin nasıl olduğunun takibi, genel sağlık durumunun kontrolü ve muhtemel kanser nüksünün saptanması için önemlidir.
