Bitkisel İlaçlar
Bitkisel ilaçlar bitki özlerinden yapılır. Çok çeşitli bitkilerin kök, çekirdek, polen, kabuk veya meyvesi tek başına veya birlikte kullanılarak bu ilaçlar yapılır. SPB’nin tedavisinde kullanılan bitkisel ilaçlar sıklıkla şu bitkilerden temin edilir:
- Kabak çekirdeği (Cucurbita pepo)
- Güney Afrika yıldız otu (Hypoxis rooperi)
- Afrika kuş üzümü ağaç kabuğu (Pygeum africanum)
- Çavdar poleni (Secale cereal)
- Amerikan bodur hurma meyvesi (Serenoa repens)
- Isırgan otu kökü (Urtica diocia)
Bu bitkisel ilaçların SPB ilişkili belirtileri nasıl azalttığı çok net olarak bilinmiyor. Ne kadar etkin oldukları da net değildir. Bitkisel ilaçların kaliteleri de büyük farklılıklar gösterebilir. Çok fazla sayıda bitkisel ilaç olduğu için, kullanımları konusunda özel bir öneri yapılamaz. Doktorunuzun tavsiyesini almadan bitkisel ilaç kullanmamalısınız.
Bitkisel ilaçların yan etkileri hafiftir ve kullanan çoğu erkekte ortaya çıkmaz. Mide-bağırsak rahatsızlıkları (örn. şişkinlik veya kabızlık) en sık görülen şikayetlerdir.
Alfa-blokerler
Alfa-blokerler, prostatın düz kaslarını gevşeterek belirtileri ve idrar akışını iyileştiren bir grup ilaçtır. SPB’si olan erkeklere en sık önerilen ilaç grubudur. Günümüzde 5 ana tip alfa-bloker vardır.
Hepsi benzeri sonuçlar verir fakat yan etkileri yönünden farklılık gösterir:
- Alfuzosin
- Doxazosin
- Tamsulosin
- Terazosin
- Silodosin
İlaçlar tam etkilerini genellikle birkaç haftada gösterir. Ancak bazı erkekler tedavi başladıktan saatler veya günler içinde düzelmeyi farkedecektir. Alfa-blokerler prostatın boyutunu küçültmez veya büyümesini önlemez. Bazı hastalar sonuçta belirtilerinin giderilmesi için cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyacaktır.
Alfa-blokerlerin yan etkileri hafiftir ve uzun süre kullanılmalarına rağmen çoğu hastada herhangi bir yan etki ortaya çıkmaz. Yan etki gözlenen hastalar güçsüzlük (asteni), baş dönmesi ve hafif düşük kan basıncı (hipotansiyon) bildirmektedir.
Alfa-bloker ayrıca retrograd ejakülasyona yol açabilir. Bu sık olmayan bir yan etkidir ve tedavi sonlandırıldığı zaman kaybolacaktır.
Alfa-blokerler gözdeki kasları da etkileyip, gevşek iris sendromuna yol açabilir.
5 Alfa-redüktaz inhibitörler
5 alfa-redüktaz inhibitörleri (5ARI) prostatın büyümesini önleyen ve hatta küçülmesine sebep olabilen bir grup ilaçtır. Bu ilaçlar prostat 40 mililitreden büyükse daha etkindir ve prostat büyümesi rahatsız edici belirtilere sebep olduğu zaman reçeteyle verilir. 5ARI, tedavi başlandıktan sonra 3 ile 6 ay içinde belirtileri düzeltir. Bu ilaçlar üriner retansiyon riskini ve cerrahi müdahale gereksinimini azaltabilir. Belirtileri düzeltmesi çok uzun zaman alacağı için, 5ARI, 1 yıldan uzun süren tedavilerde önerilir. 2 tür 5ARI bulunur ve hepsi de benzer sonuçlar verir:
- Dutasterid
- Finasterid
Bu ilaçların yan etkileri esas olarak cinsel fonksiyonlar ile ilgilidir. Bunlar ilişkinin sürdürülmesinde azalma, erektil disfonksiyon ve boşalma problemleridir. Erkeklerin %1-2’sinde memede büyüme, meme ucunda hassasiyet görülür ve meme kanseri bildirenler de vardır. Yan etkiler çok sık değildir ve tedavinin kesilmesi ile kaybolur. 5ARI kullanımının prostat kanseri riskini artırabileceğine dair kanıtlar bulunmaktadır. Bu oldukça ihtilaflı bir meseledir ve aslında başka bir tartışmanın konusu olmalıdır.
5ARI yan etkilerinden dolayı genellikle orta veya şiddetli belirtileri olan hastalara önerilir.
Bu ilaçlar sıklıkla diğer ilaçlarla birlikte kullanılır. İlaç kombinasyonları bu bölümde daha sonra tartışılacaktır.
Muskarinik reseptör antagonistleri
Muskarinik reseptör antagonistleri (MRA) mesanenin anormal kasılmalarını azaltan bir grup ilaçtır. Bu ilaçlar genellikle aşırı aktif mesanenin tedavisi için reçete edilir. Erkeklerde SPB’den kaynaklanan sıkışma belirtilerine karşı fayda sağlayabilir. Mesane tam olarak boşalamıyorsa ve idrar yapma sonrası mesanede çok fazla idrar kalıyorsa bu ilaçlar genellikle reçete edilmez. Birkaç MRA tipi vardır:
- Darifenasin
- Fesoterodin
- Oxibutinin
- Propiverin
- Solifenasin
- Tolterodin
- Tropisyum klorid
MRA’nin yan etkileri genelde hafiftir. Bunlar ağızda ve gözde kuruluk, kabızlık, idrar yapma güçlüğü, soğuk algınlığı belirtileri, bulanık görme, baş dönmesidir.
Fosfodiesteraz 5 inhibitörleri
Fosfodiesteraz 5 inhibitörleri (PDE5I) erektil disfonksiyonun tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bu ilaçlar ayrıca SPB ile ilişkili belirtileri de iyileştirebilir. PDE5I’nin 3 tipi vardır:
- Sildenafil
- Tadalafil
- Vardenafil
Bunlardan yalnızca Tadalafil, SPB’nin tedavisinde Avrupa’da onay almıştır. Tedavinin masrafları, sağlık sigortaları veya ulusal sağlık servisleri tarafından genellikle karşılanmamaktadır.
Erektil disfonksiyonu olan erkeklerin yanı sıra SPB nedeniyle belirtileri olan erkekler de PDE5I ile tedaviden fayda görebilirler.
PDE5I’ler baş ağrısı, baş dönmesi, hazımsızlık gibi yan etkilere sebep olabilir. PDE5I’lerinin alfa-blokerlerden doxazosin veya terazosin gibi bazı ilaçlarla kullanımı kontrendikedir. Özellikle kalp sorunları olan erkeklerde de kullanımı kontrendikedir.
Kontrol edilemeyen tansiyon problemi olan veya böbrek yetmezliği olan erkeklerde kullanmamalıdır. PE5I kullanımı sonrası görme kaybı yaşarsanız, doktorunuza danışınız.
PDE5I’lerin yan etkileri ve kontrendikasyonları hakkındaki şüphelerinizle ilgili olarak mutlaka doktorunuza danışınız.
İlaç kombinasyonları
Doktorunuz size bir ilaç kombinasyonu önerebilir. En sık kullanılan kombinasyonlar:
- Alfa-bloker ile 5ARI
- Alfa-bloker ile MRA
Bu tedavilerin amacı her iki ilacın yararının kombine edilmesidir. Birlikte kullanıldıkları zaman bu ilaçlar daha etkin olabilir. Ancak sıklıkla daha fazla yan etkiye sebep olabilir. Her ilacın yan etkilerinden önceki kısımlarda bahsedilmişti. Kombinasyon tedavisi orta veya şiddetli belirtileri olan erkeklerde önerilir.
Alfa-bloker ile 5ARI
Alfa-bloker ile 5ARI’nın kombinasyonu şu durumlarda önerilir:
- Prostat 40 mililitreden daha büyükse
- PSA değeri 1.5 ng/ml veya daha yüksekse
- Belirtileriniz şiddetliyse
- İdrar akımı çok zayıfsa
Bu kombinasyon tedavisi yalnızca uzun süreli tedavilerde önerilir.
Alfa-bloker ile MRA
Alfa-bloker ile MRA’nın kombinasyonu şu durumlarda önerilir:
- Depolama ⦁ belirtileriniz varsa
- Tek ilaç kullanmanıza rağmen belirtileriniz düzelmediyse
