İntravezikal tedavi nedir?
Mesane kanseri için yapılan intravezikal tedavide ilaçlar bir sonda yardımıyla direkt mesanenin içerisine verilir, damardan enjekte edilmez veya yutulmaz. Hem immünoterapi hem de kemoterapi ilaçları bu yolla verilebilir.
İntravezikal kemoterapi
TURBT sonrası tek doz, hemen intravezikal kemoterapi instilasyonu
Eğer yüzeyel bir tümör, TURBT ile tamamen ve güvenli bir şekilde çıkarılabilirse ve derin invaziv bir büyüme belirtisi yoksa hemen instilasyon işlemden sonra yapılabilir. Tek instilasyon, birden fazla tümörünüz varsa, mesane duvarının derininden çıkartma işlemi gerektiyse, eğer mesane delinmiş olma ihtimali varsa veya ameliyat sonrası kanama çok şiddetli ise yapılmaz.
Hemen tek instilasyon, TURBT sonrası sıvının içerisinde yüzen tümör hücrelerini yok eder ve çıkartma işleminin yapıldığı yerde ve gözden kaçan küçük tümörlerden kalan artık tümör hücrelerini öldürür. Bu, hastalığın tekrarlama riskini azaltır. Doktorunuz, instilasyonun mümkün olduğunca erken, genellikle TURMT’den sonraki birkaç saat içerisinde yapılmasını önerecektir.
İnstilasyon, mesanenizin içerisine TURBT sırasında veya sonrasında takılan sondadan verilecektir. İntravezikal kemoterapinin en önemli yan etkileri; tahriş ve mesanede yanma hissidir ve birkaç gün sonra bunlar kendiliğinden kaybolur.
TURBT sonrası tek doz, hemen intravezikal kemoterapi instilasyonu
Eğer yüzeyel bir tümör, TURBT ile tamamen ve güvenli bir şekilde çıkarılabilirse ve derin invaziv bir büyüme belirtisi yoksa hemen instilasyon işlemden sonra yapılabilir. Tek instilasyon, birden fazla tümörünüz varsa, mesane duvarının derininden çıkartma işlemi gerektiyse, eğer mesane delinmiş olma ihtimali varsa veya ameliyat sonrası kanama çok şiddetli ise yapılmaz.
Hemen tek instilasyon, TURBT sonrası sıvının içerisinde yüzen tümör hücrelerini yok eder ve çıkartma işleminin yapıldığı yerde ve gözden kaçan küçük tümörlerden kalan artık tümör hücrelerini öldürür. Bu, hastalığın tekrarlama riskini azaltır. Doktorunuz, instilasyonun mümkün olduğunca erken, genellikle TURMT’den sonraki birkaç saat içerisinde yapılmasını önerecektir.
İnstilasyon, mesanenizin içerisine TURBT sırasında veya sonrasında takılan sondadan verilecektir. İntravezikal kemoterapinin en önemli yan etkileri; tahriş ve mesanede yanma hissidir ve birkaç gün sonra bunlar kendiliğinden kaybolur.
TURBT sonrası ek intravezikal kemoterapi
Ek intravezikal kemoterapi, cerrahi sonrası hastalığın ilerleyişine bağlıdır. Hastalığın tekrar etmesi ve ilerlemesi açısından düşük riskliyseniz hastalığın tekrar etme riskini düşürmek için tek doz instilasyon yeterli olacaktır ve bu standart tedavi şeklidir. Orta riskli tümörünüz varsa, tek doz instilasyon yeterli olmayabilir, ek kemoterapi instilasyonları gerekebilir. En ideal kemoterapi instilasyonu sayısı ve sıklığı diye bir şey tanımlanmamıştır.
İntravezikal BCG immünoterapisi
Bacillus Calmette-Guérin (BCG), tüberküloza neden olan mikropla ilişkili zayıflatılmış (güçsüzleştirilmiş) bakteridir. Bu nedenle, daha önce geçirmiş olduğunuz tüberküloz hastalığınız varsa, bundan sadece şüphelenildiyse bile, bunu doktora söylemelisiniz. Geçmişte almış olabileceğiniz farklı immünoterapilerden de bahsetmelisiniz.
BCG, mesane yüzeyinde bir iltihaba neden olarak bağışıklık sistemini aktive eder, kanser hücrelerini öldürmek üzere bağışıklık sistemi hücrelerini uyarır ve çeker. Genellikle TURBT’den birkaç hafta sonra tedaviye başlanır 6 hafta boyunca haftada 1 kez verilir. Uzun süreli ‘idame’ BCG tedavisi bazen tedavi süresini 12-36 aya çıkararak uygulanır. Tüm farklı kasa invaziv olmayan mesane tümörü tiplerinde, BCG tedavisin hastalığın ilerleme riskini azalttığı, çalışmalarla gösterilmiştir.
Ayaktan uygulanan bir tedavidir, ilaç geçici bir sonda ile verilir. İdrarınızı yapmadan önce ilaçlı sıvıyı ideal olarak 2 saat boyunca tutmalısınız.
Birçok protokol test edilmiş ve etkinliği kanıtlanmıştır ancak hastaların bu tedaviye tepkileri değişkendir. Sonuç olarak, optimum indüksiyon instillasyon sayısı ve optimum idame instillasyon süresi ve sıklığı belirlenmemiştir.
BCG toksisitesi
BCG tedavisinin intravezikal kemoterapiden daha fazla yan etkisinin olduğu bilinmektedir. BCG, mesanede yanma hissi ve ateş, üşüme nöbetleri ve yorgunluk gibi gribe benzer belirtilere neden olabilir. Nadiren, BCG dolaşım sistemi tarafından emilir ve vücudun geri kalanına girer ve ciddi bir enfeksiyona (sepsis) yol açar. Bu durumda ağrı kesici ile gerilemeyen yüksek ateş hissedebilirsiniz. Bu gerçekleşirse hemen doktorunuzu görmelisiniz. Doktorunuz tüberküloz tedavisinde kullanılan antibiyotikleri reçete edecektir ve bunlar birkaç hafta süreyle alınmalıdır.
İmmünoterapi ve kemoterapinin yan etkileri ile başa çıkma
Kanser tedavisine ihtiyacınız varsa istenmeyen yan etkilere maruz kalacaksınız. Yan etkilere ilişkin bilgiler, kullanılan ilaçların prospektüsünde yer almaktadır ve doktorunuzdan veya eczacınızdan temin edilebilir. Bazı ülkeler hastaya bu bilgilerin verilmesini şart koşarken bazı ülkelerde bu bilgilerin talep edilmesi gerekir. Her hasta, ilaçlarının yan etkileri hakkında bilgi isteme hakkına sahiptir.
Yan etkiler yaygın, çok yaygın veya nadir görülebilir ve yönetimleri onları gidermek için olan tedavileri içerir. Sizde görülen yan etkiler hakkında doktorunuza bilgi vermeniz önemlidir. Belirtilerinizi her gün yazın ve olabildiğince eksiksiz olarak açıklamaya çalışın. Ne sıklıkta meydana geldiğini ve günlük hayatınızı ne kadar etkilediğini kaydedin. Bazı durumlarda, tedavinin geçici olarak kesilmesi, doz değişikliği veya tedavinin durdurulması düşünülebilir.
Sık yan etkiler
Bazı sık yan etkiler yorgunluk, mide bulantısı, ishal, yüksek tansiyon ve tat alma değişikliklerini içerir. Bunlarla başa çıkmak için gerekli stratejiler aşağıda listelenmiştir.
Normalden daha yorgun hissetmenize neden olan düzeyde enerjinizin tükenmesi ve konsantre olmakta güçlük çekmenize yol açan yorulma yaşayabilirsiniz ve bu durum uykuyla daha iyi hale gelmez.
Yorgunluk yaşarsanız, bazı stratejiler yardımcı olabilir:
- Size enerji veren şeyleri yazın ve gün veya hafta boyunca onlara öncelik verin.
- Çamaşır yıkama, temizlik veya bahçe bakımı gibi ev işleri ile ilgili yardım alın.
- Gün boyunca birkaç kere kısa süre uyuyun.
- Olabildiğiniz kadar aktif olmaya çalışın. Her gün kısa bir yürüyüş, haftada bir kez uzun bir yürüyüşten daha iyidir.
- Gezi veya ziyaret gibi sosyal etkinlikler planlarken, gün içerisinde dinlenmek için zaman gerekebileceğini unutmayın. Önceden planlayabilmek için bunu aileniz, arkadaşlarınız veya bakıcınız ile görüşün. Ne zaman yorgun hissettiğinizi onlara söylemeniz önemlidir.
- Ülke dışına seyahat etmeyi planlıyorsanız, planınızı doktorunuzla tartışın. Doktorunuz, bazı aşılar veya bazı ilaçlarda muhtemel kısıtlamalar hakkında size bilgi verebilir. Seyahat sigortanızı da kontrol etmeyi unutmayın.
Tedavi sırasında, tedavi nedenli mide bulantısı, tümör büyümesi veya hastalığın seyri hakkında endişe yaşayabilirsiniz.
Doktorunuz bulantıyı azaltmak için ilaç reçete edebilir. Aşağıdakileri yapmak da yardımcı olabilir:
- Daha küçüköğünler yiyin, ancak yeterli miktarda beslendiğinizden emin olmak için gün boyunca daha sık yiyin.
- Atıştırmalıklar yiyin.
- Daha az miktarlarda sıvı alın, ancak hidrate (sulu) kalabilmek için daha sık için.
- Sıcak yemekler midenizi bulandırırsa soğuk yemekleri deneyin.
- Mümkünse birisinden sizin için yemek pişirmesini rica edin.
Tedavinin diğer bir yan etkisi dehidratasyona (aşırı sıvı kaybı) neden olabilen ishaldir. Şunlar önemlidir:
- Her zamankinden daha fazla su için.
- İshalinizi kötüleştirdiğini düşündüğünüz yiyeceklerden kaçının.
- Tahrişi önlemek için anal bölgenizi temiz tutun.
- Anal iritasyonunuz varsa nemlendirici kullanın.
- İshali önlemek için doktorunuzdan ilaç reçete etmesini isteyin.
Ayrıca, özellikle tedavinizin başlarında hafif veya orta düzeyde tansiyon yükselmesi yaşayabilirsiniz. Bu durum normaldir ve standart tedavi ile yönetilebilir. Doktorunuz tansiyonunuzu takip etmenizin gerekip gerekmediğini ve gerekirse ne sıklıkta olacağını size bildirecektir. Baş dönmesi hissederseniz veya başınız ağrıyorsa, mümkün olan en kısa sürede doktorunuza bildirin.
Kemoterapi gıdalardan aldığınız tadı da değiştirebilir. Daha önce sevdiğiniz bazı gıdalardan hoşlanmamaya bile başlayabilirsiniz. Sevdiğiniz yiyecekleri bulmak için en iyi yol, farklı şeyler denemektir:
- Tad hissinizi nötralize etmek için yemekten önce su için.
- Kırmızı et tuhaf gelirse, beyaz et veya balık deneyin veya tersini deneyin.
- Sıcak yiyeceğin tadı tuhafsa, soğuk deneyin veya tersini deneyin.
- Daha fazla veya daha az baharat kullanmayı deneyin.
- Gıdada metalik tat hissederseniz plastik çatal ve bıçak kullanın.